- SCALDIS qui SCALDIUM Caesari
- SCALDIS, qui SCALDIUM Caesaril. 6. Bell. Gall. c. 33. Tabuda Ptolemaeo, vulgo Scheld, Gallis l'Escaud, fluv. maximus Belgii in Veromanduis prope Abbatiam Martini oriens, ac inter Artesiam et Hannoniam per Flandriam et Brabantiam, in Oceanum infra Antwerpiam decurrens. Eius meminit Caesar, loc. cit. Plm. l. 4. c. 13. etc. Vide Guicciard. Belg. descr. inprimis Cluver. Germ. ??? Ant. p. 451. Baudrando oritur in Picardia, paulo supra montem S Martini et Castelletum arcem, fonti suo proximum, le Castellet, in limite Belgii; dein versus Cameracum pergit, eamque interfluit. Hinc Hannoniam petens, Bochaniô oppidulô Bouchain en Ostrevant, salutatô, aliquot tortentibus auctus, Valencenam suis aquis ditat, ibi primum lintrium capax. Hâc relictâ et Haniô fluv. Harnoi, a Castrilucio Montibusve veniente receptô; iuxta Condatum paulo post per Flandriam labitur; auctusque Scarpâ fluv. ad Moritaniam castr. vel ad confluentem Confian, ut Vales. habet, Albiniacum Aubigny, Atrebatas Arras, Duagium Dovay, Marcianas Marchienes monaster. virginum nobilium, praeter labitur: dein Enonem seu S Amandi monasterium attingens, Tornacum bifariam secat, uti dein Aldenardam. Hinc ad Gandavum tendens, ibi Levam seu Legiam La Lis, ab Aria, Armentariis et Corteriaco defluentem recipti, et in hac urbe Oceani reciprocantis aestum primum sentit. Hinc sinuosis flexibus ad Teneramundam decurrit; ubi auctus Tenerâ; et Demerâ fluv. Machliniensi, qui Tiliam et Sennam, quorum ille Dyle Lovanium alluit, hic Senne per Sonegias et Bruxellam fluit, in eum defert, ut et paulo post prope Rupelmundam Rupelâ, Brabantiam a Frandria disterminans Antverpiae moenia lambit, emporioque huic in signem portum efficit: unde ad 3. milliar. prolabens, in duo vasta ostia scinditur, quorum unum ad Occasum Flandriam a Zeclandia dirimens inter Bitfletum Flandriae, et Flissingam Zeelandiae Urbes, nomine in Honte mutatô, Oceanum Septentrionalem per Sutbevelandiam et Walachriam intrat: Alterum veterem alveum, nomenque suum servans ac cursum, Bergam ad Zomam e longinquo a dextra prospiciens, et versus Romersvallam a sinistra deflectens, inter Zellandicas insulas diffunditur, omnesque eius Urbes alluens, inter Walachriam et Scaldiam, vulgo Schouven, in Oceanum Germanicum se exonerat. In Mosam Scaldem influere, circa extremas arduennae partes, scr bit Caesar de bello Gall. loc. cit. Nimirum, ut quidam ait, torsêre se flumina aut correxêre flexus, Scaldis, Mosae et Rheni. Scaldis in plures diffluit partes: eius alveus, qui Bergam attingit, olim Mosae adiungebatur: ceteris hisque maioribus ostiis in Oceanum influebat. Villa Schaltheim, iuxta ostium fluminis in maritima Frisonum regione posita, memoratur Eginhardo l. 2. de transtatione SS. Mart. Marcellini et Petri c. 19. Vide Hadr. Vales. Notit. Gall.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.